Гісторыя Данілы Аленіуса — няпростая і шмат у чым унікальная. З’яўляючыся палітычным актывістам, хлопец заставаўся пэўны час сведкам Яговы. Па сутнасці, гэта было падвойнае жыццё, бо ў Сведкаў сурова забароненая любая палітычная актыўнасць.
Зараз хлопец наладжвае новае жыццё ў Варшаве. Працуе кур’ерам, знаёміцца з горадам як урбаніст. Вядзе блог, прысвечаны Сведкам. Збіраецца паступаць ва ўніверсітэт на даследаванне палітыкі, пасля — на ўрбаністыку. «Мая мэта — атрымаць вышэйшую адукацыю. Кампенсаваць страчанае за 17 гадоў», — кажа хлопец.
«Не, я па Бібліі…» — «Табе не сорамна?»
Даніла распавядае, што гісторыяй і палітыкай захапляўся даўно, са школы. Тады ж зразумеў усё, што трэба, пра Лукашэнку. Паралельна ўвайшоў ва ўрбаністыку. У роднай Рэчыцы збіраў подпісы, каб не дапусціць будоўлю спрэчных аб’ектаў, вёў блог «Беларускі ўрбаніст» і ютуб-канал пра ўрбаністыку, па начах расклейваў улёткі, каб людзі прыходзілі на грамадскія абмеркаванні.
— З аднаго боку, сумленне мучыла, што я апалітычны, з іншага — «здраджваю Богу», бо там усё гэта забаронена… — прызнаецца Даніла. — Разрыў галавы поўны. Пад выбары 2020-га, калі быў этап подпісаў, мне патэлефанаваў сябар: «Ты ўжо падпісаўся?». Кажу: «Не, я па Бібліі…». А ён мне: «Табе не сорамна?». Гэта быў моцны канфлікт асобы. За два тыдні да выбараў я зразумеў, што з секты трэба выходзіць.
Даніла перабраўся ў Мінск. Ходзячы на маршы і акцыі, будучы ўдзельнікам «дваравога дзвіжу» ці размалёўваючы прыпынкі ў правільныя колеры, хлопец найбольш баяўся не міліцыі, але — што трапіць на камеры і даведаюцца сваякі. Бо ўсе былі Сведкамі Яговы. Адначасова разумеў: калі людзі знікнуць з вуліц і перастануць выходзіць — адваротная рэакцыя будзе страшная.
— Напрыклад, 17 жніўня я быў на прыступках МЗКТ. Праз пару гадзін на БТ. Пасля на плошчы Незалежнасці. Пасля — ішлі на Акрэсціна. І гэта толькі адзін дзень! Але 25 кастрычніка я аказаўся ў калоне на Арлоўскай: забралі. Гранаты, лазеры, дым, аўтазакі… Калі б нават у пад’езд схаваўся, не дапамагло б: ужо і з кватэр выцягвалі. Атрымаў 13 сутак.
Пасля была гібель Рамана Бандарэнкі — Даніла выйшаў на праспект са свечкай на планшэце. Кажа, тады да яго ўпершыню дачапіўся «ябацька». Маўляў, раней яны стараліся сябе не афішаваць. 17-га лістапада да яго прыйшлі на працу. Пасля — дадому з вобшукам у рамках «крыміналкі». Цягам двух дзён у Данілы атрымалася з’ехаць: Кіеў, Уроцлаў, урэшце — Варшава.
«Старшыня сходу мае большую ўладу, чым Лукашэнка»
— Самае смешнае, што канчаткова аб’явіць пра выхад з секты я збіраўся ўвечары таго дня, калі мяне затрымалі. Усім напісаць, каб пакінулі ў спакоі. Бо немагчыма ў гэтым асяроддзі доўга хаваць, што ты іншы. Калі ўсе твае сваякі — там, або максімальна лаяльныя. Ёсць і пара нелаяльных сваякоў, але з імі не кантактуюць — забаронена.
«Скіл праведнасці» у Сведкаў вымяраецца ў гадзінах хаджэння па людзях і грукання ў дзверы. У некага гэта 40 гадзін на месяц, у некага — 10 (гэта ўжо так сабе). Некаторыя даюць рады зрабіць 70-100 гадзін, а ў дадатак — працаваць! А яшчэ — 2-3 службы на тыдзень. Калі ты не выцягваеш гэты графік — ты «духоўна ўпаў», «духоўна слабы». З гэтага пачынаюцца касыя погляды і нават цкаванне.
— Калі ў секце зразумелі, што я сыходжу, пачаліся размовы: «З Данікам нешта не такݕ. Адзін са старэйшынаў мясцовага сходу (па жыцці іпэшнік, рамантуе тэлевізары) мае над людзьмі большую ўладу, чым Лукашэнка ў Беларусі. З ім раяцца, дзе працаваць, на кім жаніцца. Тэлефануе мне: «Па якой прычыне не падымаеш слухаўку?». Я набраўся духу, сказаў яму і маці, што выходжу. Так за кароткі час я пазбыўся сям’і, асяроддзя і Радзімы.
Даніла шмат распавядае пра ўнутраную кухню Сведкаў. Некаторыя там апынуліся па нараджэнні. Сярод іншых шмат траўмаваных людзей, якіх «любяць» і «абдымаюць». Упор на тое, каб чалавек быў максімальна ўключаны ў культ. Аддаваў увесь свой час. Грошы не асабліва выцягваюць, данаты ананімныя. Але актыўнасць і час чалавека — асноўная валюта.
— Уявіце, што чалавек, трапіўшы туды, вымушаны абарваць знешнія сувязі. Бо нават дні нараджэння адзначаць нельга. З тымі, хто супраць, нельга нават вітацца. І вось гэты чалавек, цалкам замкнёны на ўнутраным коле, спрабуе выйсці. Тады ад яго адварочваюцца ўсе. Таму гэта цяжка — як пачаць жыццё з нуля.
Ведаючы гэта, але наважыўшыся на выхад, Даніла меўся вырашыць пытанне фінансавай незалежнасці. Бо нават вышэйшая адукацыя там «не вітаецца». Ідэальны Сведка мае мець найпрасцейшую працу, каб не памерці з голаду. Даніла распавядаў, як спрабаваў займацца самаадукацыяй, ездзіў на форумы ўрбаністыкі, але, вяртаючыся ў Рэчыцу, зноў станавіўся «сектантам»: чысціў грузавыя вагоны, хадзіў на сходы.
Палітыка — такі самы грэх, як забойства ці сэкс да шлюбу
— Сістэма Лукашэнкі і сусвет культу вельмі падобныя. Раней, чытаючы «1984» Оруэла, я неяк не заўважаў падабенства. Зараз перачытваючы — усё адзін у адзін. Менавіта пасля 2020-га краіна пачала пераўтварацца ў такі «культ». Бачым нават па прапагандзе. Спікеры Сведкаў кажуць: «Усё будзе добра, Бог вам усё дасць у будучыні, а ворагі Яговы загінуць у дыму» — ды ўсміхаецца. Розніца з Азаронкам толькі ў тым, што той не ўсміхаецца, больш агрэсіўны.
Крытыка ўладаў забароненая. Падтрымка і нават спачуванне апанентам — народу Беларусі — таксама. Маўляў, «нельга заняць адзін з бакоў свету Сатаны». Паводле Сведкаў, свет кіруецца Сатаной, таму адзіная магчымая палітычная пазіцыя — быць на баку арганізацыі. Займацца палітыкай — такі сам грэх, як забойства ці сэкс да шлюбу (любы з 10 запаветаў).
Разам з тым, дазволена крытыкаваць Расію. Чаму? Бо Сведкаў Яговы там забаранілі — толькі з гэтай прычыны. Разам з тым, Даніла супраць татальнай забароны і крымінальнай адказнасці да Сведкаў, як гэта ёсць у РФ:
— Дзякуючы гэтай забароне ёсць зручная Сведкам карцінка, маўляў, гэта звычайная хрысціянская канфесія, якую гналі Пуцін і Гітлер. Гэтага шмат у ліберальных медыя. Так секта стае толькі мацнейшай. Гэта вельмі зручны для кіраўніцтва «цярновы вянец»: рэпрэсіі за свабоду веравызнання, свабоду думкі. А насамрэч — у іх там свой таталітарызм.
Даніла прыводзіць іншыя прыклады. У Аўстраліі перад арганізацыяй паставілі жорсткія ўмовы: або зніжаеце татальны кантроль і спыняеце хаваць выпадкі педафіліі, або — плаціце падаткі, як звычайная камерцыйная структура. Сведкі пайшлі насустрач. Або ў Еўропе Сведкаў ловяць на забароне кантактаў з «адступнікамі» з ліку сваякоў, бо гэта супярэчыць канстытуцыі. І гэта працуе.
— І не трэба над Сведкамі смяяцца ў школах: «Ха-ха, сектант!». Праз гэтага яны замыкаюцца. На гэта і разлічана — на знешні ціск. Калі дзяржава ці супольнасць падыходзіць да гэтага далікатна, то выбівае аргументы ў кіраўніцтва Сведкаў. Няма нічога горшага, чым змагацца з таталітарнай сектай, у якой адэптаў праграмуюць на супрацьстаянне таталітарнымі метадамі. Яны ўсё жыццё хочуць пацярпець за «вялікую праўду» — ды становяцца яшчэ больш асацыяльнымі.
Самагубствы, педафілія, смерць праз забарону пералівання крыві…
Нават пасля таго, як Даніла з’ехаў з Беларусі, шантаж з боку арганізацыі працягваўся. Ажно да таго, што яму скідвалі фота сястры і настойвалі, каб вярнуўся. Асобныя мэсаджы можна пабачыць на скрыншотах з перапіскі: у тым ліку там ёсць парады павесіцца, як Іуда Іскарыёт.
Урэшце Даніла вырашыў пісаць пра гэтыя справы ў сацсетках.
— Пра ўвесь гэты жах я зрабіў трэд у твітары, які набраў 40 тысяч праглядаў. Пасля яшчэ, яшчэ. Каб цалкам разбурыць гэтыя муры і абмежаванні ў псіхіцы, размежаванні «дабро/зло» і гэтак далей, трэба добра вычысціць псіхіку. Я там быў, таму ведаю, пра што гаворка. У мяне скралі частку жыцця, так, але я не хачу заставацца пераможаным. Спрабую таксама дапамагчы іншым людзям.
Асобнае пытанне — давядзенне да самагубства і педафілія ў арганізацыі. У Расіі і Казахстане былі даказаныя выпадкі, у Беларусі пакуль не. Даніла распавядае, што ягоны сябар здзейсніў самагубства наўпрост у «зале царства» — цэнтральным памяшканні філіі Сведкаў. Меў ключы, прыйшоў, забіў сябе. Яго зацкавалі праз адносіны з дзяўчынай. Арганізацыя намагалася гэта схаваць: забаронена было нават пісаць пасты спачування. У Рэчыцы былі і іншыя спробы, у тым ліку таемныя пахаванні.
— Я зрабіў апытанне ў гугл-форме для падпісчыкаў свайго канала: ці сутыкаліся яны з выпадкамі самагубстваў, педафіліі або смерці ў выніку забароны на пераліванне крыві ў сваіх сходах (сход — прыкладна 100 чалавек): 65% адказалі, што так. Гэта не адзін, не два чалавека на краіну… Гэта страшная статыстыка!
Паводле Данілы, палова яго гледачоў дагэтуль застаюцца ў кульце. Але — у рэжыме італьянскай забастоўкі ці чакаюць часу, каб выйсці. Шмат хто піша падзякі. Праблема ў тым, што чалавек, калі выходзіць з секты, застаецца адзін. Таму яшчэ адна опцыя — паказаць, што такіх нямала і гэта нястрашна. Ніколі не позна пачаць новае жыццё.
