Беларускае гістарычнае фэнтэзі пра падзеі паўстання 1863–1864 гадоў, якія перакрыжоўваюцца з сучаснымі падзеямі ў Беларусі, пакажуць у Беластоку. Пастаноўку ладзіць фрык-тэатр «Ex tempore». Каманда, сабраная з беларусаў з розным досведам, толькі пачынае свой творчы шлях за межамі Беларусі. Кіраўнік Васіль Шэры расказаў MOST пра новы тэатр і першыя паказы.
Каманда, як і аўтар тэкстаў, не апублічвае свае імёны, у якім тэатры раней служылі і далейшыя планы. «Ex tempore» не даюць прывязкі да канкрэтнага горада, краіны ці рэгіёна. Гэта і захад бяспекі, і творчая пазіцыя.
— Фрык-тэатр — гэта неабмежаванасць формаў і магчымасцяў. Пастмадэрн, і нават замах на мэтамадэрн. Зыходзячы з гэтай канцэпцыі, мы маем магчымасць ставіць імпрэзы, спектаклі, перформансы — што заўгодна, хапіла б досведу, ведаў і мастацкага густу. Гэта могуць быць і класічныя формы, і вулічныя, і камерныя, і сумесь усяго гэтага. А працу нашую ацэніць непасрэдна глядач, — распавядае Васіль.
Фрык-тэатр «Ex tempore» толькі пачынае свой шлях у Польшчы. У іх няма ніякага фінансавання і базы, таму яны адкрытыя да прапаноў.
— Толькі творчы імпэт, натхненне і больш чым дзесяцігадовы бэкграўнд творчасці ў неспрыяльных умовах на Радзіме. Аднак планы ёсць. І Беласток мае да іх непасрэднае дачыненне, як не галосная сталіца беларускасці ў Польшчы. У зімку, калі ўсё складзецца з фінансамі і пляцоўкай, будзе новы спектакль. На пачатак цёплага сезону наш фрык-тэатр плануе некалькі цікавых праектаў, як вулічных, так і сцэнічных. Як самастойных, так і ў супрацы з сябрамі іншых творчых жанраў.
Першы спектакль — у гэтыя выхадныя
Першы монаспектакль фрык-тэатру пад назвай «Сшытак Першы. Помста» будзе паказаны ў Беластоку 25 і 27 лістапада у «Pracownia Teatralna. Justyna Godlewska i Przyjaciele» па адрасе вул. Adama Mickiewicza, 71a. Уваход на першы спектакль за данаты, кажа кіраўнік тэатра. Але пажаданы данат — 30 злотых.
«Сшытак першы. Помста» — першая гатовая частка сборніка. Пяць апавяданняў, створаных цягам 2020-2021 гадоў. Другая частка яшчэ ў працы, і аўтар Васіль Шэры не каментуе яе. Межаў па тэмпах напісання ён не ставіць. Згодна з яго словамі, «ты можаш напісаць толькі тое, што перажыў, адчуў, чым хварэў. І толькі пасля таго, як пракруціш досвед, пачуцці і боль праз рэнтген халоднага аналізу, дасі «адпачыць» будучым тэкстам, і праз натхненне дасі новую форму сваёй рэфлексіі».
Тэксты раней не друкаваліся, і пакуль не выкладаліся ў дасяжнасці. Васіль Шэры не плануе публічыць не скончаную літаратурную працу. Выключэнне было зроблена дзеля тэатральнай формы. Аўтар уласнаруч стварыў версію дзеля сцэны.
— Адметнасць і тэкстаў, і пастаноўкі ў тым, што яны і пра беларускую гісторыю і пра сучаснасць. Пра новы погляд на гістарычныя паралелі. Не праз лінзу вядомай гістарычнай постаці, а цераз мадэляванне позірку скрозь постаці гераізаваных шэраговых удзельнікаў гістарычных падзей. Тут пераклікаецца перажытае беларусамі ў апошнія два гады і перажытае нашымі продкамі ў часы Паўстання Каліноўскага 1863-64 гадоў… А менавіта, гвалт, рэпрэсіі, крыўда і боль, незламаны гонар і жаданне помсціць. І пытанне – што далей?..
