У беластоцкім кінатэатры «Форум» адбыўся перадпрэм’ерны паказ дакументальнага фільма «Наша Памяць» пра карныя аперацыі супраць беларускіх вёсак у Польшчы ў 1946 годзе. Яго аўтар — рэжысёр Юрый Каліна.
Першапачаткова «Наша памяць» — гэта грамадская ініцыятыва, якая паўстала ў 2018 годзе для дакументацыі падзей, што адбываліся на Падляшшы пасля Другой сусветнай вайны. Тады адбываўся працэс, які атрымаў назву пацыфікацыі беларускіх вёсак — гэта серыя рэпрэсій і карных аперацый, якія праводзіліся польскімі ўзброенымі фарміраваннямі супраць беларускага насельніцтва рэгіёна.
На мяжы студзеня і лютага 1946 года карныя аперацыі праводзіў спецыяльны атрад Нацыянальнага вайсковага задзіночання, што зваўся 3-й Віленскай брыгадай пад камандаваннем капітана Рамуальда Райса (ягоны псеўданім Буры). У выніку дзеянняў атрада за некалькі дзён загінулі 79 мірных жыхароў вёсак, сярод іх жанчыны і дзеці. Тады карнікі спалілі шмат будынкаў, а па вёсках былі раскіданыя ўлёткі з загадам беларусам выязджаць з Польшчы ў СССР.
Гэтую справу расследаваў Інстытут нацыянальнай памяці. «Не аспрэчваючы ідэю барацьбы за незалежнасць Польшчы, рэалізаваную арганізацыямі, якія супраціўляюцца навязанай ім уладзе, да якіх трэба залічыць Нацыянальнае вайсковае задзіночанне, трэба выразна заявіць, што забойствы фурманаў і пацыфікацыю вёсак у студзені і лютым 1946 года нельга атаясамліваць з барацьбой за незалежнае існаванне дзяржавы, бо гэта мае прыкметы генацыду», — гаворыцца ў высновах інстытута.
Фільм «Наша Памяць», які апавядае пра тыя трагічныя падзеі, з’яўляецца прадуктам Belsat.doc і Цэнтра беларускай культуры ў Беластоку.
Вы можаце абмеркаваць гэты матэрыял у нашым Telegram-канале. Калі вы не ў Беларусі, пераходзьце і падпісвайцеся.
