Серада, 14 мая 2025
No Result
View All Result
MOST Media
  • Галоўная
  • Навіны
  • Гісторыі
  • Гайды
  • Падтрымай!
  • ПРА НАС
    • Палітыка выкарыстання Cookies (EU)
    • Правілы выкарыстання матэрыялаў
  • Рэклама/Reklama
No Result
View All Result
  • Галоўная
  • Навіны
  • Гісторыі
  • Гайды
  • Падтрымай!
  • ПРА НАС
    • Палітыка выкарыстання Cookies (EU)
    • Правілы выкарыстання матэрыялаў
  • Рэклама/Reklama
No Result
View All Result
MOST Media
No Result
View All Result
Галоўная Гісторыі

Ціханоўская, Гітлер, свастыка і БЧБ. Што не так з кнігай «Генацыд беларускага народа»

Раман Ганчарэнка Раман Ганчарэнка
6 верасня 2022, 09:43
Гісторыі
A A
генацыд

Фота: MOST

З-пад лёгкай рукі генпракурора Беларусі Андрэя Шведа выйшла вельмі дзіўная кніга: ці тое расследаванне, ці тое падручнік гісторыі. Агульны пасыл — знайсці генеалогію пратэстаў 2020 году ў… падзеях Другой сусветнай. Аказваецца, гэта магчыма!

Кніга падпісана да друку 16 чэрвеня 2022 года. Альбомны фармат, цвёрдая вокладка, шмат ілюстрацый. Вёрстка са шматлікімі ўстаўкамі – як падручнік. На першых старонках бачым карту Еўропы, на якой адсутнічае мяжа паміж Расіяй і Украінай. Але гэта — толькі пачатак.

Фота: MOST

Жанр кнігі акрэсліць немагчыма. Акадэмічнае даследаванне? Папулярная гісторыя? Юрыдычная літаратура? Публіцыстыка? Прапаганда?.. Хутчэй апошняе, але з выкарыстаннем гістарычных крыніц і фота.

Паводле структуры, кніга на 70% складаецца з пераліку злачынстваў нацыстаў і іх памагатых. На 30% — з пераліку крыміналак супраць пратэстоўцаў у 2020-м. Аўтары нібы спрабуюць намацаць сувязь, знайсці падабенствы і паралелі. Зрэшты, пра аўтараў. У кнізе іх… няма. Згадана толькі, што кніга напісаная «пад агульнай рэдакцыяй А.І.Шведа».

«Убивай каждого русского, советского, не останавливайся…»

Чаму кніга не можа лічыцца гістарычнай? Зірнем спіс выкарыстанай літаратуры. Там 38 пазіцый. Адзіны каштоўны пункт — гэта «Архіў Генпракуратуры № (…) па справе аб генацыдзе беларускага народа». Яшчэ 23 пункты — гэта пракурорскія справы супраць пратэстоўцаў за 2020-21 гады. Рэшта (усяго 15 пунктаў) — гэта збольшага савецкія кніжкі 1960-х-70-х пра вайну выдавецтва «Политиздат». Або, напрыклад, даведнік «Минск — город-герой» 1976 года.

Фота: MOST

«Гістарычная» частка кнігі — гэта доўгі пералік, дзе, што і каго знішчалі нацысты. Тое, што ўжо мільён разоў мільгала ў зборніках «Памяць», падручніках гісторыі ды дакументальных фільмах. Час-почас базавыя звесткі дапаўняюцца свежымі фота супрацоўнікаў пракуратуры на месцах эксгумацыяў, за якія ўлады ўзяліся пасля 2020-га.

Верыфікацыяй гістарычнай фактуры аўтары не грузіліся. Напрыклад, у кнізе змешчаная вытрымка з «Памяткі нямецкага жаўнера»: «У тебя нет сердца… убивай каждого русского, советского, не останавливайся, если перед тобой старик или женщина, девушка или мальчик, — убивай…» Гучыць страшна.

Праблема ў тым, што гісторыкі даўно выкрылі: падобнай «памяткі» ніколі не існавала — гэта фэйк савецкай прапаганды яшчэ 1941 года (яе цытаваў Сталін, пра яе пісалі ў газетах). Ніводнага фізічнага асобніка «памяткі» не выяўлена, хоць з 1939 па 1945 у Вермахт было прызвана 22 000 000 чалавек. Мабыць, гэта не так важна.

Фота: MOST

«Каждый поляк должен знать: немец и белорус — враги»

Асобнае месца ў кнізе вылучана для «калабарантаў» — памагатых нацыстаў. Гаворка пра ўкраінцаў, літоўцаў, латышоў ды беларусаў. Палякі таксама фігуруюць. Пытанне: а дзе рускія калабаранты? Руская дывізія СС, брыгада РОНА, шматлікія казачыя фармаванні, не кажучы пра паліцыю. Ці… яны былі, але не займаліся генацыдам беларусаў?

Найбольш дастаецца ўкраінцам, літоўцам і латышам. Калі цытуюць успаміны сведкаў, напрыклад, пра лагер смерці Азарычы ў 1944 годзе, усплывае тэрмін «бандэраўцы з аўчаркамі». Сведка, вядома, памыляецца, бо Сцяпан Бандэра на той час сам сядзеў у нямецкім концлагеры, а з немцамі супрацоўнічала зусім іншае крыло — «мельнікаўцы». Але аўтараў гэта не хвалюе — ніякіх агаворак ці тлумачэнняў цытаты няма.

Фота: MOST

Акцэнт на нацыянальнай прыкмеце — цікавая асаблівасць кнігі. Карнікі Хатыні падаюцца як украінцы. Акцэнт а нацыянальнасці, а не на тым, што гэта былыя савецкія жаўнеры, якія трапілі ў палон і пайшлі працаваць на немцаў (некаторыя — этнічныя ўкраінцы, так). Ахвяры ў кнізе — беларусы ці «савецкія людзі», зрэдку яўрэі. Каты — немцы, украінцы, палякі і гэтак далей. Пра тое, што палякаў ці ўкраінцаў, якія жылі ў БССР, таксама забівалі, аўтары маўчаць.

Палякаў у кнізе называюць «белапалякамі» — гэта тэрмін 1920-х гадоў. Шмат пішуць пра злачынствы Арміі Краёвай ажно да 1953 года, хоць АК была распушчаная ў 1945: далей ваявалі асобныя групы без строгай іерархіі. Падаецца цытата: «Каждый поляк должен знать: немец и белорус — враги польского народа…». Цытата з нейкіх загадкавых «дырэктыўных дакументаў». Якіх? Якога года? Дзе фота ці спасылка?.. Зэро.

Фота: MOST

Асобна ідзецца пра «остарбайтараў» — мірнае насельніцтва, якое працавала ў Германіі. Аўтары дадаюць, што не толькі ў Германіі — таксама ў Літве і Польшчы. Цікава, навошта ў Польшчы беларускія остарбайтары, калі палякаў роўна таксама вывозілі ў Германію?.. Магчыма, гэта пасыл аўтараў сучасным беларусам, якія збіраюцца на заробкі ў ЕС: глядзіце, бо будзеце ў ролі нявольнікаў і «говорящих орудий», як вашы бабулі ў 1940-х.

«Преступления под бело-красно-белым флагом»

Аўтары не маглі прайсці мімы тэмы беларускіх калабарантаў. Але нават тут не абыйшлося без памылак нават у назвах арганізацый: «Белорусская народная краевая оборона» («народная» — лішняе) ці «Белорутенская народная самопомощь» (звыклае няведанне нямецкай мовы, бо Weissruthenische — гэта «беларуская»).

Фота: MOST

Ніякіх новых фактаў няма: усё тыя ж замуляныя здымкі, на якіх пранямецкія беларускія структуры выкарыстоўваюць бел-чырвона-белы сцяг і Пагоню (чаго ніхто ніколі не адмаўляў). Тое, што рускія калабаранты таксама карысталіся сваёй гістарычнай сімволікай — трыкалорам, двухгаловым арлом ці андрэеўскім сцягам, — як заўсёды, застаецца па-за кадрам.

Галоўнае — высновы. Цытуем:

«…использование кем-либо бело-красно-белого флага и герба «Погоня» являлось прямым указанием на принадлежность человека к коллаборационистским формированиям. В 2020 году Республика Беларусь вновь столкнулась с проявлениями экстремизма и терроризма под нацистской символикой».

Фота: MOST

Далей — рэзкі пераход да 2020-га. Пра 80% у Лукашэнкі, АБСЕ і радыкалаў… Каляровы бонус на 30 старонак — пералік асобаў, асуджаных за «преступления под бело-красно-белым флагом». Ціханоўская, Латушка, Фядута, Борыс… А яшчэ выбарка з менш вядомых пратэстоўцаў: дзясятак чалавек, якія да 2020-га мелі судзімасці за разбой ці хуліганку.

Фота: MOST

На пацеху аднаму «гісторыку»

Можна было б сказаць, што гістарычныя факты, выкладзеныя ў кнізе, патрабуюць больш сур’ёзнай навуковай рэцэнзіі, дакладнай верыфікацыі, але навошта?.. Навошта, калі кніга — гэта зробленая наспех непрыхаваная прапаганда з выкарыстаннем гістарычнай шырмы?

Па прачытанні застаецца ўражанне, што кніга пісалася на пацеху аднаму чалавеку, які пазіцыянуе сябе як «гісторык». Акурат для таго, каб «гісторык» яшчэ раз пераканаўся ў правільнасці сваіх поглядаў. Больш нікому яна не патрэбная.

Тэгі: АртыкулыГалоўнае

ГАЛОЎНЫЯ НАВІНЫ

Израильский паспорт

Беларусы с польским ВНЖ получили израильское гражданство — теперь ищут способ легализоваться в Польше как израильтяне. Так можно?

MOST
14 мая 2025, 13:10

Влад и Анна (имена изменены) уехали из Беларуси в Польшу три года назад. Получили Blue Card — разрешение на пребывание для специалистов высокой квалификации. А потом на время...

фермеры в Польше

Ставка на фермеров или поддержка колхозов на плаву? Сравнили сельское хозяйство в Польше и Беларуси

Максім Шульц
13 мая 2025, 19:54

В Беларуси на самом высоком уровне обсуждается дефицит картофеля. Лукашенко поручил дополнительно посеять семенной, а Комитету госконтроля — разобраться с ценами на эту продукцию. В целом это соответствуют...

паспорт

Беларуску с польским паспортом не пустили сначала на Бали, а потом в Турцию. Оказалось, на родине ее внесли в список Интерпола

MOST
13 мая 2025, 19:41

Алина (имя изменено) родом из Беларуси, но с 2017 года у нее есть и польское гражданство. Долгое время она путешествовала по миру с паспортом Польши, и проблем не...

  • Галоўная
  • Навіны
  • Гісторыі
  • Гайды
  • Падтрымай!
  • ПРА НАС
  • Рэклама/Reklama
Пры выкарыстанні зместу MOST прачытайце нашы Правілы выкарыстання матэрыялаў

Звяжыцеся з намі: [email protected]

© 2025 Mostmedia.io. Час будаваць масты

Кіраваць згодай Cookies
Мы і нашы партнёры атрымліваем доступ і захоўваем інфармацыю на прыладзе і апрацоўваем асабістыя дадзеныя, такія як унікальныя ідэнтыфікатары і стандартную інфармацыю, якая адпраўляецца прыладай, альбо дадзеныя прагляду, каб выбраць і прафіляваць персаналізаваны змест і рэкламу, вымераць змест і рэкламную эфектыўнасць, а таксама распрацоўка і ўдасканаленне прадукцыі. Са згоды карыстальніка мы і нашы партнёры можам выкарыстоўваць дакладныя дадзеныя геалакацыі і ідэнтыфікацыю шляхам сканавання прылад. Націскаючы «Прыняць», вы пагаджаецеся на апрацоўванне звестак намі і нашымі партнёрамі, як апісана вышэй. Перш як пагадзіцца ці адмовіцца, вы можаце атрымаць больш падрабязную інфармацыю і змяніць наладкі. Для некаторых відаў апрацоўвання звестак не патрэбная вашая згода, але вы маеце права не пагадзіцца. Параметры не будуць распаўсюджвацца на іншыя сайты, што маюць глабальны альбо сэрвісны дазвол.
Функцыянал Always active
Тэхнічнае сховішча або доступ строга неабходныя з законнай мэтай забеспячэння магчымасці выкарыстання пэўнай паслугі, відавочна запытанай падпісчыкам або карыстальнікам, або з адзінай мэтай ажыццяўлення перадачы паведамленняў па сетцы электронных камунікацый.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Статыстыка
Тэхнічнае сховішча або доступ, якія выкарыстоўваюцца выключна ў статыстычных мэтах. The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Маркетынг
Тэхнічнае сховішча або доступ, неабходныя для стварэння профіляў карыстальнікаў для адпраўкі рэкламы або для адсочвання карыстальніка на вэб-сайце або на некалькіх вэб-сайтах у аналагічных маркетынгавых мэтах.
Manage options Manage services Manage vendors Read more about these purposes
Налады
{title} {title} {title}
No Result
View All Result
  • Галоўная
  • Навіны
  • Гісторыі
  • Гайды
  • Падтрымай!
  • ПРА НАС
    • Палітыка выкарыстання Cookies (EU)
    • Правілы выкарыстання матэрыялаў
  • Рэклама/Reklama

© 2025 Mostmedia.io. Час будаваць масты