3 снежня недалёка ад цэнтру Беластока адкрыўся хаб «Новая Зямля» — прастора для актывістаў, ініцыятыў і ўсіх беларусаў Беластока. За паўтары месцы тут адбылося больш за 25 імпрэз — адной з першых былі заняткі па ёзе.
Спыталіся ў кіраўніцы пляцоўкі Надзеі Салаўёвай, якая місія ў хаба, што за імпрэзы і праекты плануюцца ў гэтым годзе, і чаму беларускія ініцыятывы і актывісты Беластоку павінна кааперавацца.
«Памяшканне мы знайшлі на OLX». Як паб ператварыўся ў хаб
Беларускі хаб «Новая Зямля» знаходзіцца на вуліцы Wyszyńskiego, 6A, побач з аўтобусным прыпынкам. Прастора размясцілася ў памяшканні былога паба — унутры нават захавалася барная стойка, а звонку, на чырвонай цэгле, можна пабачыць надпіс Loft Pub.
— Гэта памяшканне мы знайшлі на OLX. Тут ужо быў добры рамонт, зусім свежы — былы гаспадар яго зрабіў падчас кавіду. Але пасля лакдаўну людзі сюды перасталі хадзіць і бар збанкрутаваў. Канешне, гэта не ідэальны варыянт, але лепшы з тых, што мы пабачылі — 145 квадратных метраў, добры рамонт, адэкватная арэндная плата, знаходзіцца ў цэнтры, — расказвае Надзея.
Яна дадае, што памяшканне знайшлося не адразу — актывісты агледзелі шмат варыянтаў. Быў нават лепшы за гэты — 210 квадратных метраў, на Варшаўскай вуліцы, з асобным уваходам і дворыкам. Але гэтая лакацыя сышла проста перад носам, яго забралі за дзень да запланаванага агляду.
Ідэя ж стварыць беларускі хаб узнікла год таму, калі Надзея з іншымі грамадскімі актывістамі перабраліся з Магілёва ў Беласток з-за палітычнага пераследу: «Пасля пасадкі таго самалёта з Пратасевічам пачаліся вобшукі ў грамадскіх арганізацый, допыты, непрыемныя размовы».
«Мы хочам прасоўваць розныя накірункі». Чым займаецца хаб
Галоўная задача хаба — прыцягваць беларусаў, даць магчымасць кожнаму рэалізаваць свае ідэі на карысць Беларусі, набліжаючы дзень вызвалення ад дыктатарскага рэжыму. Гэта прастора, якая будзе яднаць беларусаў.
— У нас шмат ідэй для праектаў. Яны надыходзяць ад людзей, якія да нас прыходзяць і звяртаюцца. Мы хочам прасоўваць розныя кірункі — не толькі культуру, мастацтва і мову, а яшчэ грамадскую, палітычную і адукацыйную дзейнасць.
І для гэтага ў хабе ёсць усе ўмовы. У вялікай залі можна праводзіць самыя розныя імпрэзы — ад майстар-класаў і лекцый да спектакляў і танцаў. А ў суседнім памяшканні, крыху меншым, але таксама прасторным, стаяць зручныя сталы. Былая барная стойка пакуль без справы, але і на яе ёсць планы.
— Нам прапанавалі зрабіць на яе месцы невялікі музей рэчаў, плакатаў, з якімі людзі ў Беластоку выходзілі на мітынгі. Таксама мы плануем стварыць мемарыял беларусам, якія загінулі з 2020 года з-за палітычнага пераследу, — расказвае аб планах Надзея.
Хаб пакрысе набывае асабістую атмасферу. На сценах вісяць карціны брэсцкай мастачкі Надзеі Савіч. Яна змагла іх вывезці, калі разам з дзецьмі з’язджала з Беларусі. Муж жанчыны — украінец і зараз ваюе ў тэрабароне. Працы Надзеі прадаюцца.
— А гэту карціну, — гаспадыня хаба паказвае на белае палатно з чырвоным арнаментам, — намалявалі беларусы пад кіраўніцтвам мастачкі Юліі Гаруновіч з Гродна. Яна нядаўна з’ехала з Беларусі, і тут зацікавіла людзей маляваць кожную пятніцу. Карціны будуць прадавацца, а грошы пойдуць на падтрымку сем’яў палітвязняў. Бо ў Беластоку, аказваецца, ёсць людзі, чыі дзеці сядзяць, а яны тут знаходзяцца ў вельмі цяжкім фінансавым становішчы.
«Мы рыхтуем сустрэчу з усімі актыўнымі людзьмі Беластока». Што плануе «Новая Зямля»
Планаў на гэты шмат. Працягнецца гістарычная школа для падлеткаў з Уладзімірам Арловым. Таксама ў хабе будуць прадаваць беларускія кнігі ад інтэрнэт-бібліятэкі kamunikat.org і выдавецтва «Янушкевіч» — як толькі тут з’явіцца шафа для іх.
20 студзеня адбудзецца першая сустрэча польскага размоўнага клуба. Плануецца, што такі фармат прыменяць яшчэ для англійскай і беларускай моў. Таксама ў гэтым годзе ў хабе зладзяць сустрэчы з псіхолагамі для тых, каму патрэбная такая дапамога.
— Яшчэ мы зараз рыхтуем сустрэчу з усімі актыўнымі людзьмі Беластока, прадстаўнікамі беларускіх ініцыятыў. Мы хочам прапанаваць, каб кожны працаваў дзеля адной ідэі, не бачачы адзін у адным канкурэнтаў. Мы хочам прапанаваць рабіць кааперацыі і парнёрствы, аб’яднацца рэсурсамі і дзяліцца імі. Наш рэсурс — гэта прастора, вялікае памяшканне, якое можна выкарыстоўваць сем дзён на тыдзень, — распавядае Надзея
Яна лічыць, што бачыць адзін у адным трэба не канкурэнтаў, а партнёраў, бо ўсе робяць агульную справу і дзяліць няма чаго: «Я ўпэўненая, што ад укладання ў агульную справу, расце эфектыўнасць праектаў кожнага ўдзельніка кааперацыі».
Яшчэ адзін складаны праект, але які «Новая Зямля» вельмі хоча зрабіць — гэта грамадска-палітычная школа. Яна будзе разлічана на людзей, якія ў вольнай Беларусі хацелі б заняць нейкую пасаду,
— Напрыклад, хтосьці хоча працаваць у райвыканкаме, альбо пайсці ў дэпутаты, ці стварыць грамадскую арганізацыю. І нашая школа будзе даваць патрэбныя веды, адукацыю, скілы. І гэта будзе менавіта школа, курс, а не вольныя лекцыі, на якія можна прыйсці, а можна і не хадзіць.
Яшчэ кіраўніца хаба думае над тым, каб арганізаваць каворкінг, але пакуль на яго няма вялікага попыту. Таксама патрэбны той, хто будзе кожны дзень хаця б 5-6 гадзін знаходзіцца ў хабе. Але з пачаткам продажу кніг, магчыма, такі чалавек з’явіцца.
— Мы ўдзячны любой дапамозе. Напрыклад, нядаўна нам пад дзверы падкінулі пакет. У ім былі розныя настольныя гульні для дзетак ад 2 да 8 год. І вось у нашых маладых мам з’явілася ідэя зрабіць тут дзіцячы куток, дзе іх дзеці могуць гуляцца.
Калі ў вас ёсць нейкія ідэі ці прапановы, як зрабіць «Новую Зямлю» яшчэ лепш, то пішыце на e-mail: novajaziamlia@gmail.com. Ці тэлефануйце па нумару: +48 503 498 855.
