Яўген Крыванос — бубнач польскай групы Die Parazeit, выкладчык ігры на бубнах і YouTube-блогер. З Беларусі ў Польшчу ён пераехаў у 2023 годзе з-за палітычнага пераследу. Яўген марыў граць канцэрты і зарабляць на гэтым, але і ў Беларусі, і ў Польшчы даводзілася шукаць іншую працу. Ён быў электрыкам, кухарам, камплектоўшчыкам. Як так сталася, што музыка не можа зарабляць толькі музыкай, беларус расказаў MOST.
Быў тлусты і натхняўся гуртам Slipktot
Упершыню Яўген пазнаёміўся з бубнамі, калі яму было 13 гадоў. Мужчына згадвае, што ў той час яны з двума сябрамі моцна натхніліся «заходняй металёвай сцэнай» і захацелі зрабіць свой гурт.
— Мы хадзілі па Мінску і шукалі кагосьці, хто б навучыў нас граць адразу на розных інструментах. Спойлер: тады такога не было ў доступе, — кажа Яўген. — Але выпадкова знайшоўся сябар айчыма майго сябра, у якога была хатняя студыя і ўсе інструменты. Яму было 27 гадоў. Ён прывёз інструменты да майго дома — я жыў за горадам, — і мы збіраліся тры разы на тыдзень і па дзве гадзіны адразу гралі песні.
Па словах беларуса, бубны ён абраў праз тое, што, па-першае, «быў тлустым», а па-другое, натхняўся «прыемнымі да вушэй партыямі» амерыканскага метал-гурту Slipknot.
Электрык, кухар, камплектоўшчык
Свой гурт Яўген і двое ягоных сяброў так і не стварылі. Затое за 14 гадоў музычнай кар’еры Яўген паспеў выступіць з такімі беларускімі гуртамі, як BN, PyLai, AP$ENT. Мужчына прызнаецца, што выступаць прыемна, але занятак гэта даволі нестабільны.
— [Маёй марай] было граць канцэрты і зарабляць на гэтым. Але цяпер я толькі пажынаю праблемы экзістэнцыяльнага крызісу і няздзейсненых мар. Бо музыка — нестабільны занятак, а беларуская сцэна не настолькі вялікая, каб на ёй зарабляць, — адзначае суразмоўца. — Узяць, напрыклад, гурты. Тры тыдні таму я граў у гурце, а сёння ўжо — не. Адпаведна, заробак нестабільны. А проста сядзець і чакаць — немагчыма. Таму [музыкі] ідуць вучыць граць ці на іншыя працы.
Яўген не стаў выключэннем. Скончыўшы каледж у 2015 годзе, па размеркаванні мужчына ўладкаваўся электрыкам у мінскі метрапалітэн.
— Я працаваў на сіняй ветцы. Займаўся электрыкай і аўтаматыкай: запускаў вентылятары, помпы, абагрэў на ўваходзе і гэтак далей. Фізічна праца была не цяжкая, але псіхалагічна цяжка было ўвесь дзень знаходзіцца пад зямлёй, — згадвае беларус. — Заробак у той час быў яшчэ ў мільёнах, і гэта былі сумы ад 3,8 мільёна (380 беларускіх рублёў пасля дэнамінацыі. — Заўв. MOST) да 5 мільёнаў (500 беларускіх рублёў пасля дэнамінацыі — Заўв. MOST).
З часам беларус вырашыў змяніць прафесію. Прайшоў хуткія кулінарныя курсы і ўладкаваўся кухарам у адну з мінскіх рэстарацый. Там ён прапрацаваў усяго год.
— Вырашыў, што займацца такім я больш не буду, бо гэта самая цяжкая праца, якая здаралася са мной за ўсё жыццё, — прызнаецца Яўген. — Я працаваў па 14-16 гадзін у ноч: пачынаў а чацвёртай вечара, а дадому вяртаўся зранку. І заробак — не сказаць, што быў вялікі: да тысячы рублёў.
Пасля гэтага Яўген уладкаваўся на склад камплектоўшчыкам замоў: былі патрэбныя грошы на вяселле. Там мужчына зарабляў ад 1,1 да 1,7 тыс. беларускіх рублёў. А паралельна з гэтым пачаў праводзіць заняткі ігры на бубнах.
— Вучні прыходзілі да мяне пасля працы, — расказвае мужчына. — Было прыемна, што быў асноўны заробак і дадатковы — ад заняткаў. Але ён быў невялікі, можна сказаць, працаваў за ежу, бо ў той час яшчэ не ведаў кошту сабе.
Пасля звальнення са складу, на якім мужчына прапрацаваў год, вырашыў працягваць праводзіць заняткі і спрабаваў зарабляць музыкай: запісваў песні, падмяняў бубначоў розных гуртоў на канцэртах і гэтак далей.
«Выехалі ў Літву за чатыры гадзіны»
У траўні 2023 года Яўген разам з жонкай былі вымушаныя пераехаць у Польшчу. Па словах беларуса, у той час пачаліся затрыманні яго калег па гурце. А пазней чатыры песні, «накіраваныя супраць сістэмы сілавога блоку», былі прызнаныя экстрэмісцкімі матэрыяламі.
— Пра затрыманне апошняга [ўдзельніка гурта] я даведаўся а пятай раніцы. Вырашыў не выпрабоўваць свой лёс, набыў квіткі, і мы з жонкай выехалі ў Літву за чатыры гадзіны, — дзеліцца Яўген. — Увогуле, да пераезду мы патроху рыхтаваліся загадзя. У нас былі гатовыя візы: у жонкі [польская] віза PBH ад IT-кампаніі (такія ж візы выдаваліся і членам сямей супрацоўнікаў IT-кампаний. — Заўв. MOST). Таму прайшло ўсё больш-менш добра.
Знаходзячыся ў Паланзе, сям’я займалася пошукамі кватэры ў Варшаве праз рыэлтара. Па словах Яўгена, знайшлася кватэра хутка, нягледзячы на тое, што ў іх ёсць сабака.
З аднаго чалавека ў месяц можна зарабіць каля 500 злотых
Амаль адразу пасля пераезду ў Польшчу Яўген пачаў шукаць месца, у якім мог бы граць на бубнах і праводзіць заняткі. Па яго словах, каб знайсці «тое самае месца», яму спатрэбілася паўгода. Але перад гэтым прыйшлося «панабіваць гузакоў з рознымі людзьмі».
— [Зараз арандую] гараж у паляка. Па ўсіх параметрах гэта самая выгадная прапанова, — кажа мужчына. — Блізка каля дома і месячная стаўка — 200-300 злотых. Увогуле, [даход] залежыць ад таго, колькі часу я там праводжу, але больш я яшчэ не плаціў.
Вучні на заняткі ігры на бубнах у большасці выпадкаў прыходзяць да Яўгена «па сарафане». Але заняткі беларус рэкламуе і ў сацыяльных сетках, і на нэтворкінгах. Сярод вучняў Яўгена — беларусы і ўкраінцы. Палякаў пакуль не было, але мужчына да гэтага імкнецца.
Заробак Яўгена залежыць ад колькасці вучняў. З аднаго чалавека, які наведвае заняткі раз на тыдзень, у месяц ён можа зарабіць каля 500 злотых.
— Але гэта не стабільна. Некалькі месяцаў у мяне было па восем-дзевяць вучняў, але потым пайшло на спад.
«Апошнія два тыдні штодзённа высылаю CV»
Цягам паўтара года ў Польшчы Яўген намагаўся зарабляць музыкай, але атрымлівалася гэта не заўжды. Зараз фінансава сям’ю забяспечвае жонка Яўгена, якая працуе ў IT-кампаніі. Беларус жа актыўна займаецца пошукамі працы.
— Я паставіў на адзін музычны праект, але ён не выгараў, — кажа Яўген. — Таму апошнія два тыдні штодзённа высылаю CV на розныя вакансіі: электрык, асістэнт і іншыя. З польскай мовай у мяне ўсё добра, але адгукаецца няшмат [працадаўцаў].
«Вырашыў рабіць, наколькі хопіць сіл»
Сем месяцаў таму Яўген стварыў свой YouTube-канал «Жэўжык». Там мужчына расказвае пра сваё жыццё ў Польшчы, а таксама паказвае вандроўкі, дзеліцца рэцэптамі і распакоўкамі. Зараз на канал падпісана 786 чалавек.
— Я разумею, што такога кантэнту амаль няма па-беларуску, таму вырашыў рабіць, наколькі хопіць сіл. Таму што прасоўваць кантэнт па-беларуску — доўга.
Манетызацыі на канале ў Яўгена яшчэ няма. Але, па яго словах, за сем месяцаў атрымалася зарабіць каля 500 долараў данатаў. Ён адкрывае зборы на розныя патрэбы. З апошніх — намёт для паходаў, каб здымаць паходны кантэнт.
Не забудзь падпісацца на MOST у Тэлеграм. Мы галоўнае медыя беларусаў у Польшчы.
