Унікальны альбом са старымі фотаздымкамі пад назвай «Гродна сацыялістычны» знайшлі ў Беластоку ў пачатку 2023 года. Ён важыць каля дзесяці кілаграм, там некалькі дзясяткаў фотаздымкаў Гродна 1950-х гадоў з подпісамі на беларускай мове. Альбом належаў цётцы гісторыка з Падляшша Алега Латышонка, пра знаходку ён распавёў MOST.
Рарытэтны альбом мае назву «Гродна сацыялістычны». Гэта падарунак ад Гродзенскага абласнога камітэта Кампартыі БCCР Беластоцкаму ваяводскаму камітэту Польскай аб’яднанай рабочай партыі. Нагода — 40-годдзе са дня ўтварэння Кампартыі Польшчы.
Прыйшло па партыйнай лініі
Альбом знайшоў у кватэры сваёй цёткі ў Беластоку гісторык Алег Латышонак. У польскім горадзе жанчына працавала да канца 1980-х гадоў у камуністычнай партыі. Магчыма, ён так і трапіў да яе.
— Я знайшоў гэты альбом у рэчах у сваёй цёткі Зінаіды Стоцкай, якая памерла летась ва ўзросце 79 гадоў. Яна была працаўніком ваяводскага камітэту польскай аб’яднай работніцкай партыі — камуністычная партыя, якая кіравала Польшчай.
Відаць па партыйнай лініі прыйшло ў Беласток. Нават не ведаю, каму дарылі гэты альбом, ці была Зінаіда ў Гродне. Можа яна яго атрымала, калі архіў партыйны ліквідавалі, то забрала сябе на памятку. Ён павінен быў быць у мясцовым архіве, куды і патрапіў архіў польскай партыі ў Беластоку. Але чамусьці апынуўся ў маёй цёткі. Не думаю, што такі альбом ёй маглі падараваць. Гэта ўсё, што я ведаю.
Важны альбом для гісторыі Гродна
Адзін з гродзенскіх гісторыкаў, які папрасіў не называць сваё імя ў мэтах бяспекі, расказаў MOST, што альбом унікальны і ў Гродне, магчыма, такого няма.
— Гэта рэч не для масавага спажыўца, вельмі абмежаваны наклад. Здаецца было выпушчана толькі пару паасобнікаў. Рабілі на замову, як падарунак. Ён зроблены пад канкрэтныя падзеі для гродзенскіх і беластоцкіх мясцовых уладаў. Гэтыя штукі былі моднымі ў тыя часы, зараз друкаваныя альбома замаўляюць, а раней былі такія.
Для гісторыі альбом важны, бо мы бачым якасныя здымкі, прамысловасць горада тых часоў. У шафах сем’яў былых беластоцкіх функцыянераў можа і яшчэ што знойдзецца, адзін альбом ужо сплыў.
Альбом выданы на беларускай мове. У ім можна ўбачыць фотаздымкі розных прадпрыемстваў, устаноў Гродна 1950-х гадоў, вуліцы горада і розныя мерапрыемствы. Усяго 40 фотаздымкаў з апісаннем. Таксама ў альбоме ёсць некалькі фотаздымкаў з Кузніцы і Беластока.
Паглядзець альбом можна ў рэдакцыі MOST Media.
